ALANIN AMACI:.
Tekstil Teknolojisi alanı altında yer alan mesleklerde, sektörün ihtiyaçları, bilimsel ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda gerekli olan meslekî yeterlikleri kazanmış, nitelikli meslek elemanları yetiştirmek amaçlanmaktadır.
1-İPLİKÇİLİK TEKNİKERİ Tanımı İplikçilik teknikeri, tekstil liflerine iplik üretim makinelerinde gerekli işlemleri uygulayarak istenilen özellikte ve kalitede iplik yapma, ham madde, yarı mamül ve iplik üzerinde gerekli fiziksel ve kimyasal testleri yapma, test cihazlarını kullanma ve sonuçlarını değerlendirme, makineleri kullanma, üretim planı yapma, makinelerde gerekli ayarları, makine temizlik ve bakım işlemlerini yapma bilgi ve becerisine sahip iş güvenliği ve kurallarına uyan, nitelikli kişidir. Görevleri
İplik üretim işletmesinde mühendisin denetiminde, üretim aşamasındaki hesaplamaları yapar (harman yüzde hesapları, kinematik şemadan dişli-kasnak hesapları, çekim-büküm hesapları vb.).
Karde ipliği (normal kumaş için) ve penye ipliği üretmek üzere balyalardan aktarılan pamuğun harman hallaç ünitesinde temizlenmesini sağlar.
Yabancı maddelerden kısmen temizlenen pamuğun tarak makinesinde liflerinin taranarak paralel hale getirilmesini sağlar.
Cer makinesini kullanarak pamuğun çekme ve dublaj (katlama) yoluyla karışmasını sağlar.
Bant formunda büyük kovalara sarılan pamuğun fitil makinesinde bükülerek iplik haline gelmesini ve bobin makinesinde plastik bobinler üzerine sarılmasını sağlar.
Bobin makinesi ve işçilikten kaynaklanan hataları ve hata kaynaklarını bilerek gidermeye çalışır.
Laboratuvar bölümünde üretilen ipliğin kalitesini kontrol eder.
Üretilen pamuk ipliğini kalitesine göre sınıflandırır.
Üretilen ipliğin pazarlamasını sağlar.
Çalıştığı bölümde bulunan makinelerin bakım, ayar ve temizliğinden sorumludur.
Kendisine bağlı olarak çalışanları denetler.
2-ENDÜSTRİYEL DOKUMA TEKNİSYENİ Tanımı Tekstil Teknolojisi dokuma sektöründe, her türlü dokuma yapma yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Bu eğitimi alanlar dokumacı, kumaş analizi ve tasarımı yapma, dokuma hazırlık ve dokuma makinelerini kullanarak çeşitli kumaşları üretme, bilgi ve becerisine sahip, nitelikli kişidir. Görevleri
Dokuma tezgâhını hazırlar, iplikleri takar, ayarını yapar ve çalıştırır.
Bilgisayar programlarını kullanarak desen tasarımı yapar.
Dokunacak kumaşın desen kartlarını hazırlar.
Boşalan mekik içine atkı ipliği bobinleri yerleştirir veya boş mekiği, daha önceden hazırladığı yedek mekik ile değiştirir.
Kopan iplikleri bağlar ve dokumanın hatasız olarak yürütülmesini sağlar.
Numune kumaş dokur ve kumaş analizi yapar.
Dokunan kumaşların, istenilen uzunluğa gelip gelmediğini numaratörden kontrol eder. İstenilen uzunluğa gelen kumaşı, tezgâhın çalışmasını durdurarak tezgâhtan çıkartır.
Dokuma tezgâhının temizlik ve bakım işlerini yapar veya yaptırır.
İşi bittikten sonra, bir sonraki vardiya çalışanlarına bilgi verir.
3-TEKSTİL TERBİYE TEKNİSYENLİĞİ (BOYACI, BASKICI, TEST LABORANTI, APRECİ) Tanımı Tekstil Teknolojisi mamullerini boyama ve baskı yöntemleri ile renklendirme, apre işlemleri ile kalitesini artırma ve haslıklarını kontrol etme yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Bu eğitimi alanlar Boyacı, Baskıcı, Apreci veya Test Laborantı yeterliklerini kazanarak mezun olurlar. Görevleri Tekstil terbiye teknisyenleri, genel anlamda aşağıdaki görevleri yapar:
Müşterinin isteği doğrultusunda renk tutturma işlemini yapmak,
Verilen reçeteye uygun boyama işlemini gerçekleştirmek,
Baskı ve apre işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak,
Ekip halinde çalışmalarda işi organize ederek ekibin verimli çalışmasını sağlamak,
Gerekli kayıtları tutmak, raporları hazırlamak,
Çalışılan yerin düzen ve temizliğinden sorumlu olmak,
Gerekli durumlarda çalıştığı ekibin eğitimini sağlamak,
Mesleği alanındaki gelişmeleri takip etmek ve uygulamak,
İşçi sağlığı ve iş güvenliği kurallarına uymak, uyulmasını sağlamaktır.
BOYACI
Tekstil boyacılığı ile ilgili her birimde planlama yapma, amaçlar doğrultusunda her türlü makineyi kullanma, her çeşit kumaşa ön terbiye ve boyama işlemleri yapabilme bilgi ve becerisine sahip, nitelikli kişidir.
BASKICI
Tekstil baskıcılığı ile ilgili her birimde planlama yapma, amaçlar doğrultusunda her türlü makineyi kullanma, her çeşit kumaşa baskı yapabilme bilgi ve becerisine sahip, nitelikli kişidir.
TEST LABORANTI
Tekstil ile ilgili her aşamayı test ederek kontrol edebilme, üretimin ulusal ve uluslararası standartlara ve insan sağlığına uygunluğunu her türlü test cihazını kullanarak test edebilme bilgi ve becerisine sahip, nitelikli kişidir.
APRECİ
Tekstil apreciliği ile ilgili her birimde planlama yapma, amaçlar doğrultusunda her türlü makineyi kullanma, her çeşit kumaşa apre yapabilme bilgi ve becerisine sahip, nitelikli kişidir.
4-ENDÜSTRİYEL ÖRME TEKNİSYENLİĞİ (ÖRME DESEN PROGRAMCISI/ ÖRME GİYİM MODELİSTİ) Tanımı Örme sektöründe faaliyet gösteren düz örme, yuvarlak örme, çorap örme konfeksiyon yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Bu eğitimi alanlar Örme Desen Programcısı, Düz Örme Giyim Modelisti veya Düz Örme Giyim Model Makineci yeterliklerini kazanarak mezun olurlar. Görevleri Tekstil mühendisi veya örme teknikeri nezaretinde;
Talep edilen işe göre planlama yapar,
Kadın, erkek ve çocuk örgü giyimleri ve çorapla ilgili makinede örülecek herhangi bir numune kumaşın elde veya bilgisayarda desen tasarımını ve programını hazırlar,
Hazırladığı deseni örme makinesine aktarır ve kumaşa veya ürüne dönüştürülmesini sağlar,
Üretim sırasında üretilen kumaşların kalitesini kontrol eder,
Kullandığı makinelerin basit bakım ve temizliğini yapar.
ÖRME DESEN PROGRAMCI Örmede desen oluşturma düz, yuvarlak, çorap örme makinelerine desen programı hazırlayabilme, makineye deseni oturtma ve örme makinelerini kullanma ile ilgili bilgi ve becerilere sahip nitelikli kişidir.
ÖRME GİYİM MODELİSTİ Örme giysiler için kalıp ve seri hazırlama, ürüne göre malzeme tespiti yapma ve numune dikimi ile ilgili bilgi ve becerilere sahip, nitelikli kişidir.
5-TEKSTİL LABORANTLIĞI Tanımı Tekstil materyallerinin ham maddeden alıp tekstil kullanıcısına varıncaya kadar gerekli tüm fiziksel ve kimyasal test metotları, standartlar ve kalite kontrol konusunda yeterlilik kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Tekstil Teknolojisi alanında Tekstil Laborantı mesleğinin yeterliklerine sahip meslek elemanları yetiştirmek amaçlanmaktadır. Görevleri Laborant (Tekstil-Dokuma); işletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda, araç, gereç ve ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak, işçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre koruma düzenlemelerine ve mesleğin verimlilik ve kalite gerekliliklerine uygun olarak:
Tüm makinelerin çıkışından numune vatkalar alarak vatka tahlili yapmak, gerekli hesaplamaları yapmak,
Makinelerden aldığı belirli uzunluktaki pamuk ipliklerinin ağırlıklarını ölçerek tarak şeridi numara kontrolü yapmak,
Çift kat ipliklerin büküm kontrolü ve örgü kumaş ağırlık kontrolü yapmak,
Rutubet kontrolü yapmak,
Bobin çap ve ağırlık kontrolü yapmak,
Bitmiş örgüleri gözle kontrol etmek,
Yapılan deney ve tahlil sonuçlarını belirli aralıklarla üretim defterine kaydetmek, vb. görev ve işlemleri yerine getirir.
6-TEKSTİL MEKATRONİĞİ Tanımı Tekstil endüstrisinde kullanılan makinelerdeki elektrik, elektronik, mekanik sistemleri tanıma, makinelerin kurulumunu ve periyodik bakımlarını yapma, arızalarını tespit etme, teknik servis gerektirmeyen arızaları gidererek sistemin çalışmasını sağlama konusunda yeterlik kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır.
Tekstil teknolojisi alanında tekstil mekatroniği mesleğinin yeterliklerine sahip meslek elemanları yetiştirmek amaçlanmaktadır. Görevleri
Tekstil endüstrisinde kullanılan makinelerdeki elektrik, elektronik, mekanik sistemleri tanıma, Makinelerin kurulumunu ve periyodik bakımlarını yapma,
Makinelerin arızalarını tespit etme,
Teknik servis gerektirmeyen arızaları gidererek sistemin çalışmasını sağlama,
Mesleği alanındaki gelişmeleri takip etmek ve uygulamak,
Kullandığı makinelerin basit bakım ve temizliğini yapmak,
MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER
Tekstil alanında çalışmak isteyenlerin görme ve işitme duyu organlarının işlevlerini tam olarak yerine getirmesi, el ve parmaklarını ustalıkla kullanması, titiz olması, bedenen ve ruhen sağlıklı olması, göz ve ellerini eş güdümlü kullanabilmesi ayrıca meslekî eğitim almış olması gerekmektedir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Tekstil alanında çalışanlar, çalışmalarını kapalı mekânlarda (işletmelerde) yürütürler. Bu alanda çalışanlar, görevini yaparken bireysel çalışabilecekleri gibi ekip hâlinde de çalışabilirler. Alanın altındaki meslekler çeşitli ham madde ve makinelerle çalışmayı gerektirmektedir.
Çalışma ortamının kısmen tozlu olmasından ve kimyasal madde (boyar madde) kullanımından dolayı astım ve alerji problemleri olan kimselerin çalışırken gerekli önlemleri almaları gerekmektedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Tekstil alanında çalışmak isteyenler, özel sektörlerdeki tekstil üretim işletmelerinde, triko, çorap ve örme atölye veya işletmelerinde çalışabilecekleri gibi kendi atölyelerinde de çalışabilirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Meslek eğitimi, meslek liselerinin tekstil alanı diploma programında verilmektedir. Lise öğrenimlerini bu alanlarda tamamlayan öğrenciler YÖK’ün uygulamaları devam ettiği sürece, meslek yüksekokullarının Tekstil, Halı-kilim, Halıcılık bölümlerine sınavsız geçiş yapabilirler. Üniversite giriş sınavında başarılı oldukları takdirde; Tekstil Öğretmenliği, Tekstil Dokuma ve Örgü Öğretmenliği, Tekstil Terbiye Öğretmenliği bölümlerinde lisans öğrenimlerine devam edebilirler.
